
De afgelopen negen maanden voelt als een persoonlijke gezondheidscrisis. Mijn lichaam is nog steeds niet hersteld van een (thuis doorgemaakte) corona infectie. Dit uit zich vooral in heel weinig energie, zeer beperkte concentratie, heel snel overprikkeld zijn (vooral door geluiden), regelmatig last hebben van terugvallen na te veel fysieke of mentale inspanning of stress, en mijn hartslag is snel ontregeld.
In deze terugblik deel ik een paar ‘fragmenten’, lichtpuntjes en ook moeilijke momenten, van mijn herstelproces. Ik heb deze terugblik de afgelopen paar maanden (in delen) geschreven, omdat ik de behoefte voelde om mijn verhaal te delen en hierdoor in verbinding te blijven <3
#1 Vier weken na corona….18 april 2021
Ik lig op de bank en adem 24 keer per minuut. De huisarts heeft gezegd dat tot 14 keer per minuut ademhalen goed is; bij een snellere ademhaling moesten we bellen. Het is alweer 4 weken geleden sinds ik (en de rest van mijn gezin) corona kreeg en het lukt me maar niet om goed te herstellen. Elke keer als ik ga wandelen, voel ik me heel licht in mijn hoofd. Normaal krijg ik van wandelen juist energie, maar nu vraag ik me af of dit wel goed voor me is. Ik voel me al weken een ‘lappenpop met een wattenhoofd’.
De volgende ochtend bel ik de huisarts. De huisartsassistente zegt dat dit bij de nasleep van corona hoort en dat ik vooral moet blijven bewegen. Ze vindt het niet nodig om een afspraak te plannen bij de huisarts. Dit antwoord is vast bedoeld ter geruststelling, maar ik voel me hierdoor nog steeds onzeker. Ik sta erop dat ik een belafspraak met de huisarts krijg. Ik wil deskundig advies over hóe ik aan mijn herstel moet werken. De huisarts verwijst me door naar een fysiotherapeut. Mijn eerste reactie is dat ik nog niet toe ben aan extra fysieke inspanning. De huisarts legt uit dat de fysio eerst wat fysieke metingen gaat doen om inzicht te krijgen in mijn herstel.
#2 Ademhaling, 23 april 2021
De eerste keer bij de fysio doen we alleen wat spierkracht testjes en een ademhalingsoefening. Mijn ademfrequentie is nog heel vaak te hoog. Ookal lig ik de hele dag in mijn hangmat of zit ik op mijn schommelstoel, mijn ademhaling voelt alsof ik net een lange sprint heb gelopen.
#3 Zuurstofsaturatie, 30 april 2021
Mijn fysiotherapeut stelt voor om te beginnen met een wandeltest van 6 minuten. Ik mag in mijn eigen tempo een paar rondjes door de zaal wandelen. Vóór deze wandeltest meet de fysio dat mijn ‘zuurstofsaturatie’ (de hoeveelheid zuurstof in mijn bloed) 93% is. Tijdens het wandelen ga ik steeds dieper ademhalen. Ik verwacht dat hierdoor mijn zuurstofsaturatie vast omhoog zal gaan. Na het wandelen meet de fysio dat mijn zuurstofsaturatie nog maar 85% is. Dit is precies hetzelfde getal als mijn vader in het ziekenhuis had (de artsen legden toen uit dat dit veel te laag was). Dus ik schrik me rot, en de fysio lijkt ook geschrokken. Ik mag hierna geen andere oefeningen meer doen. En de dagen hierna blijf ik me maar licht in mijn hoofd voelen.
#4 Wandelen en bewegen, 2 juli 2021
Met behulp van fysio- en ergotherapie bouw ik het wandelen en bewegen heel langzaam op. Bij de fysio sta ik 2x per week een paar minuten op de loopband, en loop ik in het begin slechts 120 meter met een ‘snelheid’ van 1,5 km/uur. Ik woon vlakbij de duinen, maar kan maandenlang alleen het wandelpad achter mijn huis heen en weer op wandelen. Het is heel frustrerend dat het me al die tijd niet lukt om de weg over te steken en het duin in te lopen.
Na 3,5 maanden kan ik eindelijk een wandeling maken van 20 minuten, in een rustig tempo van 2,7 km/uur. Om in het duingebied vlakbij mijn huis te komen, moet ik eerst een hoge duin oplopen (zie foto van ‘blijpad’ hieronder). Elke keer als ik dat doe, schiet mijn hartslag omhoog naar zo’n 140 slagen per minuut en moet ik even bijkomen. Dit heb ik ook als ik de trap oploop. Het gevoel lijkt een beetje op de eerste dagen in de bergen op 3500 meter hoogte. Volgens mijn fysio lukt het me nu blijkbaar ook niet om de zuurstof uit de lucht te halen, die mijn spieren nodig hebben bij inspanning.
#5 Ademfrequentie, 15 september 2021
Het is nu alweer 6 maanden geleden dat ik corona kreeg en ik ben nog steeds niet volledig hersteld. Vanochtend zat ik op mijn schommelstoel en ademde ik een ‘gezonde’ 6 keer per minuut. Ik besefte hoe groot dit verschil is met een half jaar geleden. Ik voel me hierdoor ook veel rustiger en meer ontspannen. Maar hoeveel rust ik ook neem, ik krijg er nog geen energie bij..
#6 Terugvallen, 2 oktober 2021
De meest eenvoudige dingen kosten nog veel energie, zoals douchen, tv-kijken en een gesprek voeren. Ik kan bijvoorbeeld nog steeds niet de hele tijd staand douchen, en moet na het douchen eerst rust nemen voordat ik verder iets doe. En tv-kijken lukt soms een uurtje, en soms helemaal niet. Dus ‘Netflixen’ kan ik niet meer in meervoud, hooguit 1 serie aan het begin van de avond 🙂
Elke keer als ik even iets te veel doe, krijg ik een terugval en heb ik de dagen daarna nóg minder energie. Een paar dagen geleden had ik bijvoorbeeld ’s ochtends fysio, ’s middags een koffie-afspraak van een uurtje en ’s avonds keek ik ook nog naar een documentaire op tv. De volgende ochtend was mijn energie helemaal op. Ik nam de hele dag rust, maar de dagen erna werd het alleen maar erger. Ik had hoofdpijn en mijn hoofd was enorm overprikkeld, waardoor ik bijna geen geluiden kon verdragen. Ik kon dagenlang niks waarvoor ik mijn hoofd moest gebruiken.
Ik vind het vreselijk dat ik nog steeds niet hersteld ben en steeds weer een terugval heb. Ik ben wel blij dat ik weer wat langer kan lopen…maar praten én lopen kost teveel inspanning. Ik kan genieten van een kopje koffie…maar niet op een druk terras met omgevingsgeluiden en zeker niet met harde muziek. En ik vind het leuk en belangrijk om voor mijn gezin te koken….maar moet dit in “etappes” plannen of om hulp vragen.
#7 Energie en concentratie, 23 december 2021
Na 9 maanden long covid heb ik nog steeds maar zo’n 20% van mijn normale energie en concentratie. Ik kom tot de conclusie dat alle afspraken met hulpverleners me ook teveel energie kosten. In totaal heb ik regelmatig contact met zo’n 7 mensen die me helpen bij mijn herstel. Sommige van hen zijn een grote steun, terwijl anderen veel energie kosten omdat ze me steeds weer nieuwe adviezen geven. Ik besluit om de komende tijd nóg meer rust te nemen en nog minder afspraken in te plannen. Mijn eigen grenzen (hoe beperkt deze ook zijn) zal ik nog beter moeten herkennen, accepteren en communiceren!
Het schrijven van deze terugblik (in delen) kostte ook behoorlijk wat energie en concentratie. Ik besef dat schrijven over mijn herstelproces een poging is van mijn hoofd om te begrijpen wat er is gebeurd en dit ook uit te leggen aan mijn omgeving. Het kost me nu alleen veel meer energie dan dat het me oplevert. De komende tijd ga ik meer “kijken zonder te begrijpen” en naar mijn hart luisteren <3
<3 Dankbaarheid, 3 januari 2022
Vanuit heel mijn hart dank ik mijn lieve familie, vrienden en collega’s voor al hun begrip en steun. Ik ben dankbaar voor de onvoorwaardelijke liefde van mijn ouders die nu allebei niet meer hier zijn, mijn liefste zus, broer, schoonzussen, schoonmoeder en Max & onze geweldige drie dochters: ons gezin is alles voor mij. Ik hoop met heel mijn hart dat we aankomende zomer weer op vakantie naar de bergen kunnen!

Ach, Suzanne, wat een aangrijpend verhaal. Moeilijk voor jou en je omgeving.
En dat terwijl ik me herinner dat je het jaar zelfs was begonnen met een Nieuwjaarsduik en ook wel vaker zwom en veel bewoog.
Doe het rustig aan en ik hoop dat het langzaam aan weer beter zal gaan.
Hartelijke groeten,
Onno
Best verdrietig maar tegelijkertijd ook mooi en inzicht gevend om dit te lezen Suzanne. Leidt zeker tot verbinding.
Aangrijpend jouw verhaal, Suzanne. Ik heb veel respect voor je hoe je omgaat met je ziekte en zo goed beschrijft wat een grote impact dit heeft op jouw leven. Heel goed dat je je grenzen stelt, doen wat jij denkt dat goed voor je is. Ik wens je veel begrip en een voorspoediger herstel toe zodat je weer meer van het leven kan genieten. Liefs!
Hai Suzanne,
Hè, wat een rotverhaal… Ik leef met je mee – al levert dat je geen extra energie op. Fijn en knap dat je het zo gedetailleerd beschrijft, zo komt er hopelijk meer begrip voor long covid en de mens daarachter.
Sterkte & succes, houd vol richting je ‘Blijpad’!!
Linda
Hi Suzanne, dapper dat je did allemaal opschrijft. Wat een rotziekte en bad luck. Heel veel sterkte, Philip
Hi lieve Suzanne, Ik lees dit nu pas. Wat heftig! 🙁 Ik wens je heel veel (herstel)kracht. Liefs, Flor